خوراک هایی که هرگز نباید به مرغ و خروس خود بدهید
تغذیه‌ی مرغ و خروس، مهم ترین عامل در سلامت، رشد، تخم گذاری، و مقاومت آن ها در برابر بیماری هاست. بسیاری از پرورش دهندگان سنتی یا حتی برخی از مرغداران صنعتی، به اشتباه تصور می کنند که مرغ ها همه چیزخوار هستند و می توانند از پس خوردن هر نوع خوراکی برآیند. این تصور نه تنها اشتباه است، بلکه می تواند عواقب بسیار جدی برای سلامت گله داشته باشد. در این مقاله، به بررسی کامل خوراک هایی می پردازیم که هرگز نباید به مرغ و خروس خود بدهید، و دلایل پرهیز از آن ها را نیز توضیح می دهیم.
چرا تغذیه صحیح طیور اهمیت دارد؟
مرغ و خروس ها، چه در محیط های خانگی و چه در مرغداری های صنعتی، برای داشتن بدنی سالم و تولید مطلوب، به یک رژیم غذایی متعادل و متناسب نیاز دارند. سیستم گوارشی این پرندگان بسیار حساس است و در صورت تغذیه با خوراک های ناسازگار یا مضر، ممکن است دچار مشکلات گوارشی، بیماری های کبدی، مسمومیت، کاهش تولید تخم یا حتی تلفات شدید شوند. تغذیه‌ی نادرست نه تنها عملکرد اقتصادی مرغداری را تحت تأثیر قرار می دهد، بلکه هزینه های درمان، تلفات و افت تولید را به شدت افزایش می دهد. بنابراین آگاهی از خوراک های ناسالم، برای هر مرغدار یا پرورش دهنده‌ی طیور، ضروری است.
غذاهای ممنوعه برای مرغ و خروس
در ادامه، به صورت دقیق و مفصل به معرفی و بررسی خوراک هایی خواهیم پرداخت که مصرف آن ها برای مرغ و خروس ها مضر یا خطرناک است و لازم است پرورش دهندگان در تمامی مقیاس ها، چه خانگی و چه صنعتی، از دادن این مواد غذایی به طیور خود به طور جدی خودداری کنند.
1. پوست سیب زمینی سبز یا جوانه زده
-
سولانین:
این ماده سمی در سیب‌زمینی‌های سبز و جوانه‌زده به مقدار زیادی تولید می‌شود. نور و گرما باعث افزایش تولید سولانین در سیب‌زمینی می‌شوند.
-
علائم مسمومیت با سولانین:
علائم مسمومیت با سولانین در پرندگان می‌تواند شامل بی‌اشتهایی، اسهال، استفراغ، ضعف عضلانی، لرزش و در موارد شدیدتر، مشکلات عصبی و مرگ باشد.
-
پیشگیری:
برای جلوگیری از مسمومیت، سیب‌زمینی‌های سبز یا جوانه‌زده نباید به مرغ و خروس داده شوند. اگر سیب‌زمینی‌ها شروع به جوانه‌زدن کرده‌اند، جوانه‌ها و بخش‌های سبز پوست باید قبل از مصرف جدا شوند.
-
اهمیت تغذیه مناسب:پرندگان به یک رژیم غذایی متعادل و متنوع نیاز دارند که شامل دانه‌ها، سبزیجات، میوه‌ها و پروتئین باشد. تغذیه نامناسب می‌تواند منجر به مشکلات سلامتی شود.
2. پیاز و سیر به مقدار زیاد
پیاز و سیر، به ویژه به مقدار زیاد، برای مرغ و خروس مضر هستند زیرا حاوی ترکیباتی هستند که می‌توانند باعث تخریب گلبول‌های قرمز خون و در نتیجه کم‌خونی در پرندگان شوند. همچنین، این ترکیبات می‌توانند باعث تحریک نای، ایجاد زخم در دهان، مشکلات گوارشی مانند اسهال و استفراغ و همچنین مشکلات تنفسی شوند.
-
تیوسولفات:
پیاز و سایر گیاهان خانواده آلیوم (مانند سیر، پیازچه و موسیر) حاوی تیوسولفات هستند که برای مرغ ها سمی است. این ماده باعث از بین رفتن گلبول‌های قرمز خون می‌شود و کم‌خونی را به دنبال دارد.
-
تحریک و آسیب به دستگاه گوارش:
ترکیبات موجود در پیاز و سیر می‌توانند باعث تحریک و آسیب به دستگاه گوارش پرندگان شوند و مشکلات جدی گوارشی را ایجاد کنند.
-
مشکلات تنفسی:
مصرف بیش از حد پیاز و سیر می‌تواند منجر به مشکلات تنفسی در مرغ و خروس شود.
-
سایر عوارض:برخی منابع به مشکلات خونی و دیسترس تنفسی ناشی از مصرف پیاز در پرندگان اشاره دارند.
3. آووکادو
-
پرسین سمی:آووکادو حاوی ماده‌ای به نام پرسین است که برای پرندگان سمی است. این سم در تمام قسمت‌های آووکادو، از جمله برگ‌ها و پوست آن وجود دارد.
-
اثرات مسمومیت:مصرف آووکادو توسط مرغ و خروس می‌تواند منجر به مسمومیت شود که علائمی مانند اختلال در عملکرد قلب، تشنج، بی حالی و در نهایت مرگ را به دنبال دارد.
-
مشکلات گوارشی:علاوه بر مسمومیت، مصرف آووکادو ممکن است باعث اسهال، استفراغ و سایر مشکلات گوارشی در پرندگان شود.
-
پیشگیری:به همین دلیل، مهم است که مرغ و خروس‌ها را از خوردن آووکادو و هرگونه فرآورده‌های آن، مانند گوآکامولی، دور نگه دارید. اگر آووکادو در باغ خود پرورش می‌دهید، باید مراقب باشید که مرغ‌ها به آن دسترسی نداشته باشند.
4. شکلات و کافئین
شکلات حاوی ماده ای به نام تئوبرومین است که برای پرندگان سمی محسوب می شود. کافئین نیز عملکرد قلبی مرغ ها را دچار اختلال کرده و خطر ایست قلبی را افزایش می دهد. بنابراین مصرف هرگونه شکلات، قهوه، نوشابه یا نوشیدنی های انرژی زا باید به شدت ممنوع شود.
5. غذاهای کپک زده و مانده
-
مسمومیت با مایکوتوکسین‌ها:
کپک‌ها سمومی به نام مایکوتوکسین تولید می‌کنند که در صورت مصرف توسط پرندگان می‌تواند به کبد، کلیه و سیستم ایمنی آنها آسیب برساند.
-
آسیب به دستگاه گوارش:
این سموم می‌توانند باعث اختلال در عملکرد دستگاه گوارش، اسهال و کاهش جذب مواد مغذی شوند.
-
کاهش تولید:
مایکوتوکسین‌ها می‌توانند بر تولید تخم‌مرغ و رشد جوجه‌ها تأثیر منفی بگذارند.
-
کاهش ایمنی:
سیستم ایمنی پرندگان ضعیف شده و در برابر بیماری‌ها آسیب‌پذیرتر می‌شوند.
-
مرگ:در موارد شدید، مسمومیت با مایکوتوکسین‌ها می‌تواند منجر به مرگ پرنده شود.
- از دادن هرگونه غذای مانده یا کپک زده به مرغ و خروس خودداری کنید.
- دان و سایر مواد غذایی را در جای خشک و خنک نگهداری کنید تا از کپک زدن آنها جلوگیری شود.
- از تغذیه مرغ‌ها با ذرت کپک‌زده به شدت خودداری کنید، زیرا این ماده غذایی می‌تواند باعث بیماری، کاهش تولید و نازک شدن پوسته تخم‌مرغ شود.
- در صورت مشاهده هرگونه علائم مسمومیت در پرندگان، با دامپزشک مشورت کنید.
6. حبوبات خام
-
سموم طبیعی:
لوبیا خام حاوی سمی به نام فیتوهماگلوتینین است که می‌تواند برای مرغ و خروس سمی باشد. این سم می‌تواند باعث آسیب به دستگاه گوارش، اختلال در جذب مواد مغذی و حتی مرگ پرنده شود.
-
مشکلات گوارشی:
هضم حبوبات خام برای مرغ و خروس دشوار است و می‌تواند باعث ناراحتی‌های گوارشی مانند اسهال و استفراغ شود.
-
کاهش اشتها:
مصرف حبوبات خام می‌تواند باعث کاهش اشتها و در نتیجه کاهش مصرف خوراک و کاهش رشد پرنده شود.
-
سمیت:برخی از انواع حبوبات خام ممکن است حاوی مواد سمی دیگری نیز باشند که برای طیور مضر است.
- همیشه قبل از دادن حبوبات به مرغ و خروس، آنها را کاملاً بپزید تا سموم آنها از بین برود.
- از دادن حبوبات خام به جوجه‌ها به شدت خودداری کنید، زیرا جوجه‌ها نسبت به سموم آسیب‌پذیرتر هستند.
- به طور کلی، بهتر است از دادن حبوبات به مرغ و خروس خودداری کنید و از خوراک‌های تجاری مخصوص طیور استفاده کنید که حاوی مواد مغذی و سالم هستند.
7. غذاهای شور، پرادویه و سرخ شده
-
غذاهای شور:
نمک برای مرغ‌ها ضروری است، اما مقدار زیاد آن می‌تواند بسیار مضر باشد. مصرف بیش از حد نمک باعث کم‌آبی بدن، اختلال در عملکرد کلیه‌ها، اسهال، ضعف، و حتی مرگ می‌شود.
-
غذاهای پرادویه:
ادویه‌های تند می‌توانند دستگاه گوارش مرغ را تحریک کرده و باعث التهاب، ناراحتی و اسهال شوند. همچنین، ادویه‌ها می‌توانند باعث تحریک و بی‌قراری در مرغ‌ها شوند.
-
غذاهای سرخ شده:
چربی اضافی در غذاهای سرخ شده می تواند منجر به چاقی، مشکلات قلبی و عروقی و کاهش باروری در مرغ‌ها شود. همچنین، چربی زیاد می‌تواند باعث اختلال در جذب مواد مغذی شود.
- از دادن غذاهای شور، پرادویه و سرخ شده به مرغ ها خودداری کنید.
- از یک رژیم غذایی متعادل و غنی از غلات، دانه ها، سبزیجات و میوه های تازه برای مرغ ها استفاده کنید.
- در صورت امکان از مکمل های غذایی مناسب برای مرغ ها استفاده کنید تا نیازهای تغذیه ای آن ها به طور کامل برآورده شود.
8. نمک بیش از حد
-
مسمومیت:
مصرف بیش از حد نمک برای طیور سمی است و می تواند منجر به مسمومیت شود.
-
اختلال در عملکرد کلیه ها:
نمک زیاد باعث افزایش بار کلیه ها و اختلال در عملکرد آنها می شود.
-
مشکلات عصبی:
مسمومیت با نمک می تواند بر سیستم عصبی تاثیر گذاشته و باعث بی قراری، لرزش و حتی تشنج در پرندگان شود.
-
اسهال:
مصرف بیش از حد نمک می تواند باعث اسهال در طیور شود.
-
کاهش اشتها و وزن:
پرندگان در اثر مسمومیت با نمک اشتهای خود را از دست می دهند و وزنشان کاهش می یابد.
-
افزایش مصرف آب:
پرندگان برای دفع نمک اضافی از بدنشان آب زیادی می نوشند.
-
مرگ:
در موارد حاد مسمومیت با نمک، ممکن است پرندگان تلف شوند.
- افزایش مصرف آب
- اسهال
- بی حالی و ضعف
- کاهش اشتها
- تشنج
- بی قراری
- لرزش
- مرگ
-
جیره غذایی متعادل:
از جیره غذایی متعادلی استفاده کنید که میزان نمک در آن استاندارد باشد.
-
دسترسی به آب تمیز:
به طیور آب تمیز و کافی برای نوشیدن بدهید.
-
جلوگیری از دسترسی به سنگ نمک:
از دسترسی طیور به سنگ نمک جلوگیری کنید، زیرا ممکن است بیش از حد از آن استفاده کنند.
-
مشورت با متخصص:در صورت شک به مسمومیت با نمک، با یک دامپزشک یا متخصص تغذیه طیور مشورت کنید.
9. لبنیات فرآوری شده
لبنیات فرآوری‌شده به دلیل محتوای بالای لاکتوز و احتمال ایجاد مشکلات گوارشی برای مرغ و خروس مضر هستند. هضم لاکتوز برای طیور دشوار است و می‌تواند منجر به اسهال، کم‌آبی بدن و سایر مشکلات سلامتی شود. دلایل مضر بودن لبنیات فرآوری شده برای مرغ و خروس:
-
عدم تحمل لاکتوز:مرغ‌ها و خروس‌ها، برخلاف انسان‌ها، آنزیم لازم برای هضم لاکتوز (قند موجود در شیر) را ندارند.
-
مشکلات گوارشی:مصرف لبنیات می‌تواند باعث اسهال، نفخ و سایر مشکلات گوارشی در طیور شود.
-
کم‌آبی بدن:اسهال ناشی از مصرف لبنیات می‌تواند منجر به کم‌آبی بدن مرغ و خروس شود، به ویژه در جوجه‌ها.
-
کاهش اشتها:مشکلات گوارشی ممکن است باعث کاهش اشتها و در نتیجه کاهش دریافت مواد مغذی ضروری برای پرنده شود.
-
کاهش رشد و تولید:
در صورت بروز مشکلات گوارشی ناشی از مصرف لبنیات، رشد و تولید تخم مرغ در مرغ ها ممکن است کاهش یابد.
به جای لبنیات فرآوری شده، می توان از خوراکی‌های دیگری مانند سبزیجات، دانه‌ها و حشرات برای تغذیه مرغ و خروس استفاده کرد. این خوراکی‌ها مواد مغذی مورد نیاز پرنده را تأمین می‌کنند و برای دستگاه گوارش آنها مشکلی ایجاد نمی کنند.
10. گوشت خام یا فاسد
-
مسمومیت غذایی:
گوشت خام یا فاسد معمولاً حاوی باکتری‌هایی مانند سالمونلا، ای.کولای و کمپیلوباکتر است که می‌توانند باعث مسمومیت غذایی در مرغ و خروس شوند. علائم مسمومیت غذایی شامل اسهال، استفراغ، تب و درد شکم است.
-
عفونت های گوارشی:
این باکتری‌ها می‌توانند وارد دستگاه گوارش پرنده شده و باعث عفونت‌های گوارشی شوند که می‌تواند منجر به مشکلات جدی سلامتی شود.
-
بیماری های جدی:
در موارد شدید، باکتری‌های موجود در گوشت فاسد می‌توانند وارد جریان خون شده و باعث گسترش عفونت در سراسر بدن پرنده شوند. این عفونت می‌تواند منجر به بیماری‌هایی مانند عفونت استخوان، عفونت کیسه اطراف قلب، هپاتیت، مننژیت یا ذات‌الریه شود
-
گسترش بیماری:
اگر عامل عفونت باکتریایی یا ویروسی باشد، این بیماری می‌تواند به سایر پرندگان در گله نیز سرایت کند.
-
کاهش اشتها و وزن:مرغ و خروس ممکن است به دلیل بیماری یا ناراحتی ناشی از مصرف گوشت فاسد، اشتهای خود را از دست داده و در نتیجه وزن کم کنند.
سخن پایانی
تغذیه درست، پایه گذار یک مرغداری موفق است. پرورش مرغ و خروس سالم، تنها با تأمین خوراک مناسب و پرهیز از مواد غذایی خطرناک امکان پذیر است. اشتباهات رایج در تغذیه طیور می تواند هزینه های جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. بنابراین شناخت خوراک های ممنوع و رعایت اصول بهداشتی، نقش اساسی در سلامت گله و سودآوری مجموعه شما خواهد داشت.
